Signaalcheck

Signalen van financiële problemen

Uw werknemers praten niet snel over mogelijke financiële problemen. Toch kunnen bepaalde signalen van uw werknemer erop wijzen dat hij geldzorgen heeft. Met deze signalen kunt u geldzorgen en eventuele financiële problemen bij uw werknemer vroegtijdig herkennen.

Klik een signaal aan en u leest waarom dit gedrag kan duiden op geldzorgen of waarom deze gebeurtenis kan leiden tot financiële problemen.

Loonbeslag of inhouding van zorgpremie

Een loonbeslag of inhouding van de zorgpremie is vaak een teken dat uw werknemer meerdere betalingsachterstanden heeft. De financiële problemen beïnvloeden waarschijnlijk ook het functioneren van uw werknemer. Lees meer over loonbeslagen en geef uw werknemer een flyer mee. Lees ook hoe u betalingsachterstanden bij de zorgpremie kunt aanpakken.

Vraagt om een lening

Bedenk goed of u uw medewerker een bedrag wilt uitlenen en wat de alternatieven zijn.

Een lening kan een oplossing zijn aIs de schuldsituatie overzichtelijk is, iemand acuut een eenmalige grote uitgave moet doen en een voorschot op het salaris niet voldoende zou helpen.
Wanneer er meer tijd is, dan kan uw medewerker kijken of de gemeentelijke kredietbank een lening kan verstrekken. Maar als uw medewerker structureel niet kan rondkomen, dan helpt een lening niet voldoende. Dan is een budgetcoach beter, of een verwijzing naar gemeentelijke schuldhulp.

Met een lening krijgt u ook een andere 'relatie' met uw werknemer: naast werkgever wordt u ook schuldeiser. Ga eerst een goed gesprek aan met uw werknemer als u een bedrag wilt uitlenen. Achterhaal of een lening wel een oplossing is en bespreek welk bedragen uw medewerker wanneer zou moeten aflossen. Vraag uw medewerker om inzicht in zijn financiën, zodat u kunt beoordelen of hij de lening kan aflossen en dat ook echt gaat doen. Door de stress vanwege geldzorgen maken mensen vaak afspraken die ze niet kunnen nakomen.
Het is verstandig om aan de lening voorwaarden aan te verbinden, bijvoorbeeld de hulp van een budgetcoach, zodat uw werknemer inkomsten en uitgaven weer op orde krijgt.

Maak ook een afspraak met uw medewerker als u merkt dat hij vaak en/of hoge bedragen leent bij collega's. Collega’s vinden het soms moeilijk om dat soort verzoeken te weigeren, maar het kan de sfeer op de werkvloer verstoren als iemand steeds om geld vraagt.

Vraagt om een voorschot

U kunt een voorschot op het salaris of op het vakantiegeld overwegen bij een acute situatie (bijvoorbeeld een dreigende afsluiting van de energie), maar het is geen structurele oplossing. Verbind er daarom voorwaarden aan, bijvoorbeeld de hulp van een budgetcoach, en leg de afspraken vast.

Bespreek met uw medewerker ook de gevolgen van het voorschot. Welke nieuwe problemen kan het gebruiken van het voorschot opleveren? Het betekent immers dat uw werknemer op een later moment minder salaris krijgt.

Wil extra uren werken

Kijk samen wat de mogelijkheden zijn om meer te werken. Het is handig als u samen nagaat wat uw werknemer netto overhoudt als hij meer uren zou gaan werken. Hou daarbij rekening met belastingen, toeslagen en andere inkomensafhankelijke zaken. De werkurenberekenaar van het Nibud is daarvoor een handige tool. 

Een verzoek om meer uren te werken hoeft niet te betekenen dat uw werknemer financiële problemen heeft. Misschien gaan zijn kinderen naar school waardoor hij meer tijd heeft. Maar het kan ook noodzaak zijn: een scheiding, het ontslag van de partner van uw werknemer, etc. Financiële problemen groeien vaak snel. Daarom is het de moeite waard om er wel even bij stil te staan. 1 op de 5 werkgevers gaf in een onderzoek aan dat een verzoek tot extra uren of nachtdiensten een signaal is voor geldproblemen. 

Krijgt u op de vraag ‘wat is de reden dat je meer wilt gaan werken?’ geen helder antwoord? Stel dan vervolgvragen in de lijn met onze gesprekstips, bijvoorbeeld: 'Mensen willen om allerlei redenen meer werken. Soms zijn dat geldproblemen. Als werkgever bieden we in die situatie ondersteuning aan. In hoeverre spelen geldzorgen een rol bij je vraag om meer uren?'

Vragen over het (late) betaalmoment van het salaris

Neemt uw medewerker meteen contact op als het salaris een dag later wordt betaald, of vraagt hij op welke dag de uitbetaling van het salaris en/of vakantiegeld plaatsvindt? Dan kan dit duiden op geldzorgen. Bekijk onze gesprekstips als u dit wilt bespreken met uw medewerker. Dit kan een nuttige vraag zijn: ‘Het komt soms voor dat mensen deze vraag stellen omdat ze geldzorgen hebben. Mocht dat zo zijn, dan kunnen we samen kijken welke hulp er mogelijk is. Zou je daar interesse in hebben?'

U kunt ook verwijzen naar www.geldfit.nl of naar de pagina hulp bij geldzorgen.

Deze situatie komt vaak voor. Bijna een kwart van de werkgevers noemde dit als signaal voor geldproblemen in deze peiling.  

Ziekte

Er kunnen verschillende redenen zijn waarom uw werknemer vaker of op bepaalde momenten (bijvoorbeeld de laatste dagen voorafgaand aan de salarisuitbetaling) ziek is. Het getuigt van goed werkgeverschap om bij (te)veel verzuim in gesprek te gaan met de werknemer. Mensen met geldzorgen melden zich gemiddeld vaker ziek, en ziekte kan soms leiden tot geldzorgen. Lees hier meer over ziekteverzuim.

Is uw werknemer langdurig ziek? Deze checklist maakt duidelijk aan welke financiële zaken uw werknemer dan moet denken.

Concentratieproblemen en stressgevoelig

Financiële problemen hebben grote impact op het gedrag van mensen. Ze functioneren doorgaans slechter. Veel van de energie en het denkvermogen gaat op aan nadenken over het kunnen rondkomen en ze slapen misschien ook slechter. Ze zijn bovendien gericht op de korte termijn. Ze leven als het ware in de overlevingsmodus. Er is minder ruimte en flexibiliteit voor andere onderwerpen en problemen. Werknemers kunnen daardoor stressgevoelig zijn en concentratieproblemen hebben. Werkgevers zien dit wel als een belangrijk signaal.

Als u constateert dat uw werknemer anders reageert, prikkelbaar of afwezig is, dan is het logisch dat de direct leidinggevende daar aandacht aan besteedt. U vindt hier gesprektips. Mogelijk wil de werknemer liever met een derde praten. U kunt dan een vertrouwenspersoon of de bedrijfsarts aanbieden als gesprekspartner. Zorg dat zij ook op de hoogte zijn van de mogelijkheden voor hulp bij eventuele geldzorgen.

Problemen kunnen ook samengaan, bijvoorbeeld relationele problemen en geldzorgen. U kunt uw medewerker op meerdere manieren ondersteunen als hij inderdaad geldzorgen heeft. 

Scheiding of overlijden van de partner

Twee op de drie werkgevers noemen een scheiding als (belangrijke) oorzaak van geldproblemen van hun werknemers. De woonlasten en ander uitgaven stijgen en soms moet uw medewerker ook nog alimentatie betalen. Overlijden van de partner komt minder vaak voor, maar kan ook vergaande financiële gevolgen hebben. Zeker als de overleden partner werkte. Vaak is er dan wel nabestaandenpensioen, maar dit is niet altijd genoeg om de lagere inkomsten op te vangen. Ook andere lasten (bijvoorbeeld kinderopvang) kunnen toenemen. Verwijs uw medewerker naar de checklist Scheiden of de checklist Overlijden.

Ontslag van de partner

Hoort u dat de partner van een medewerker is ontslagen? Hou er dan rekening mee dat de financiële situatie van uw werknemer behoorlijk verandert. Dat is zeker het geval als de partner langer werkloos blijft. Mogelijk kunnen zij het huis niet meer betalen of wordt de kinderopvang te duur.  

Het is van belang dat uw medewerker en zijn partner zo snel mogelijk een overzicht maken van hun nieuwe financiële situatie. Ook zullen ze waarschijnlijk hun uitgaven moeten aanpassen. U kunt een budgetcoach of financieel adviseur aanbieden, verwijzen naar www.geldfit.nl of naar het overzicht hulp bij geldzorgen.

Werkt uw medewerker parttime? Dan is meer uren werken ook een oplossing als dat bij uw organisatie kan. Werknemers denken hier lang niet altijd zelf aan. Mogelijk heeft uw werknemer interesse in deze checklist.

Contact met schuldeisers of deurwaarder

Als u merkt dat uw medewerker op het werk belt met schuldeisers, een deurwaarder en/of een incassobureau, dan is dat een goede aanleiding om met uw werknemer in gesprek te gaan. Hij belt immers in werktijd waarbij zijn probleem ter sprake komt. Misschien vindt u het lastig om te beginnen over dit onderwerp. Lees en beluister hier onze gesprekstips. Op deze pagina staat bruikbare informatie voor uw medewerker. 

Privégesprek onder werktijd

Het feit dat uw medewerker zich regelmatig afzondert voor privé-gesprekken hoeft nog geen signaal te zijn voor geldproblemen. Het kan ook gaan over zijn kinderen of een gesprek met een arts. Herkent u meer signalen en/of belt uw werknemer (te) vaak onder werktijd? Dan kunt u dit altijd bespreken met uw werknemer.

Geen bijdrage aan cadeaus of uitjes

Niet meedoen met uitjes of verjaardagen is ook een signaal voor geldproblemen. Dat geeft 13% van de werkgevers aan in deze peiling. Een werkgever noemt als voorbeeld dat in een korte periode veel collega's met pensioen gingen. Telkens bijdragen aan afscheidscadeautjes werd voor bepaalde werknemers te duur. 

Mischien merkt u op andere momenten dat een werknemer terughoudend reageert op uw vraag om een eigen bijdrage voor bijvoorbeeld een bedrijfsuitje. Uw medewerker meldt zich dan niet aan voor dergelijke activiteiten. 

Bekijk dit signaal altijd in samenhang met ander gedrag.

Onverzorgd of alcoholgeur

Ga met uw medewerker in gesprek als hij er opeens anders en onverzorgd uit ziet, naar alcohol ruikt of als u gebruik van andere verslavingsmiddelen vermoedt. Sluit geldzorgen niet uit als u dit signaleert. Bespreek wat u ziet en welke indruk u dat geeft. U kunt uw werknemer doorverwijzen naar een vertrouwenspersoon, bedrijfsmaatschappelijk werk, de Arbo-arts of op een andere manier hulp aanbieden. 

Fraude of diefstal

Fraude of diefstal is een ernstig feit. Schakel een juridisch adviseur in als uw medewerker hiervan wordt verdacht. In overleg met de adviseur kunt u maatregelen treffen als dat nodig is.  Hier leest u wat u kunt doen als schulden (mede) de aanleiding zijn voor het gedrag van uw medewerker.